Tiêm chủng ở trẻ em giảm, tăng nguy cơ mắc bệnh
Theo dữ liệu thống kê, trong năm 2021, hơn 250.000 trẻ em tại Việt Nam đã bỏ lỡ ít nhất một liều vaccin phòng bệnh bạch hầu, ho gà và uốn ván (DPT) trong chương trình tiêm chủng thường xuyên. Số lượng trẻ bỏ lỡ này đã tăng gấp bốn lần so với năm 2019 – trước khi dịch COVID-19 bùng phát.
Hiện có 52 trong tổng số 63 tỉnh thành chưa đạt được tiến độ mục tiêu tiêm chủng đầy đủ các loại vaccin cơ bản được khuyến nghị khi trẻ tròn 12 tháng tuổi.
Tỷ lệ vắc-xin phổ biến giảm ở toàn cầu, đặc biệt là khu vực Đông Á và Thái Bình Dương. Tỷ lệ trẻ em tiêm đủ 3 liều vaccin phòng bạch hầu, ho gà và uốn ván (DPT3) đã giảm 5% từ năm 2019 đến năm 2021, chỉ còn 81%. Khu vực này ghi nhận mức giảm cao nhất về tỷ lệ vắc-xin DPT3, giảm 9% chỉ trong hai năm.
Tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm, mối nguy hiểm cho trẻ em
Tình trạng sụt giảm này có nhiều nguyên nhân. Đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn các dịch vụ và chuỗi cung ứng trong nhiều khu vực. Các nguồn lực đã được chuyển sang ứng phó với đại dịch và các biện pháp giãn cách đã làm hạn chế nguồn cung và khả năng tiếp cận vaccin.
Ngoài ra, từ tháng 5-2022, Bộ Y tế Việt Nam đã thông báo về tình trạng thiếu hụt một số loại vaccin của chương trình tiêm chủng mở rộng tại viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương và một số địa phương.
Mặc dù hiện nay đã có thông báo mới về việc cung cấp thêm 434.000 liều vaccin Sởi và DPT, việc phân phối vẫn đang chờ đợi. Những lo ngại về chủng ngừa cho trẻ nhỏ vẫn còn tồn tại, đặc biệt là việc thiếu hụt vaccin phối hợp 5 trong 1 phòng bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và các bệnh viêm phổi, viêm màng n.ã.o do vi khuẩn Hib dự kiến sẽ xảy ra vào tháng 12.
“Đây là tình trạng đáng báo động về sức khỏe trẻ em. Chúng ta đang chứng kiến mức sụt giảm lớn nhất về tỷ lệ tiêm chủng ở trẻ em trong một thế hệ. Hậu quả của nó sẽ gây mất mạng cho rất nhiều trẻ em”, nói bà Catherine Russell, Giám đốc điều hành UNICEF.
Theo các chuyên gia, việc không tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch cho trẻ em sẽ tăng nguy cơ mắc và tử vong do các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trẻ em có thể gặp biến chứng nặng nếu mắc bệnh, gây tổn thương cho các cơ quan và hệ hô hấp, ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài.
Ngoài ra, khi tỷ lệ tiêm chủng không đảm bảo, cộng đồng có nguy cơ phải đối mặt với nhiều đợt bùng phát dịch bệnh, gây áp lực lớn lên hệ thống y tế đang trong tình trạng căng thẳng. Một ví dụ điển hình là dịch bạch hầu xảy ra ở Tây Nguyên vào năm 2020. Việc tiêm chủng đủ mũi vaccin không chỉ bảo vệ trẻ em, mà còn bảo vệ cộng đồng khỏi các bệnh truyền nhiễm.
Chủ động tiếp cận vaccin cho trẻ
Trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, có hệ miễn dịch yếu, do kháng thể tự nhiên từ mẹ qua thai kỳ và sữa mẹ mất dần theo thời gian. Việc tiêm vaccin trong giai đoạn này giúp bổ sung kháng thể, tạo nền tảng miễn dịch vững chắc để bảo vệ trẻ khỏi bị các bệnh tật tấn công. Do đó, đảm bảo tiêm chủng đúng lịch cho trẻ là điều cần thiết.
Trước các cột mốc quan trọng trong lịch tiêm, phụ huynh cần liên hệ với các cơ sở tiêm chủng để cập nhật tình hình vắc xin và rà soát lại quá trình tiêm chủng của trẻ. Nếu trẻ chưa tiêm hoặc tiêm thiếu mũi, phụ huynh cần nhanh chóng tìm phương án để trẻ được tiêm đầy đủ và đúng lịch.
Trong trường hợp thiếu hụt vắc xin trong chương trình tiêm chủng mở rộng như gần đây, có thể sử dụng các loại vaccin tương đồng trong chương trình tiêm chủng dịch vụ để không làm mất lịch tiêm cho trẻ. Ví dụ, để thay thế vaccin DPT, phụ huynh có thể xem xét tiêm vaccin 5 trong 1 hoặc 6 trong 1.
Nguồn: Tin Hành Lang