Tiểu không tự chủ ở người cao tuổi, khi phát hiện và điều trị kịp thời, có thể cải thiện chất lượng cuộc sống, đồng thời giảm nguy cơ biến chứng.
Tiểu không tự chủ và những nguyên nhân
Trong quá trình đi tiểu, các cơ trong bàng quang sẽ co cứng để đưa nước tiểu vào ống niệu đạo. Đồng thời, các cơ quanh niệu đạo sẽ giãn ra để thải chất lỏng ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, khi các cơ trong và xung quanh bàng quang không hoạt động bình thường, nước tiểu sẽ rò rỉ, dẫn đến tình trạng tiểu không kiểm soát. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể là nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm niệu đạo cấp tính, viêm âm đạo, cơ bàng quang hoặc sàn chậu yếu, sa các tạng vùng chậu, trầm cảm, tác dụng phụ của thuốc điều trị các bệnh lý khác, lượng nước tiểu tăng do suy tim và tăng đường huyết, hạn chế đi vệ sinh do suy giảm khả năng vận động… Bệnh này thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới.
Theo TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, Trưởng khoa Tiết Niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, tiểu không tự chủ ở người cao tuổi không chỉ do lão hóa, mà đôi khi còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nguy hiểm khác. Vì vậy, nếu phát hiện các triệu chứng bất thường xảy ra thường xuyên, liên tục trong thời gian dài như đi tiểu nhiều lần, luôn có nhu cầu đi tiểu gấp, chỉ thải một lượng nhỏ nước tiểu dù muốn đi tiểu đột ngột, nước tiểu đục, có máu trong nước tiểu, đau khi đi tiểu, dòng chảy nước tiểu yếu…, người bệnh nên đi khám và can thiệp y tế ngay.
Các phương pháp điều trị tiểu không tự chủ
Có một số phương pháp thường được sử dụng để điều trị tiểu không tự chủ ở người cao tuổi:
1. Trị liệu hành vi
Đây là phương pháp hàng đầu trong điều trị tiểu không tự chủ ở người cao tuổi. Người bệnh sẽ được hướng dẫn thay đổi thói quen đi tiểu, như kéo dài thời gian giữa các lần đi vệ sinh, từ đó giúp cơ chế làm rỗng bàng quang diễn ra hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, việc thực hiện các bài tập cơ sàn chậu sẽ tăng cường sức mạnh cơ vùng này và điều chỉnh quá trình tiểu tiện diễn ra thuận lợi hơn. Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện khả năng kiểm soát bàng quang. Người bệnh nên tránh thức uống có gas, rượu, cà phê, trà, sữa, mật ong, thức ăn quá cay…
2. Sử dụng thuốc
Gồm thuốc kháng Cholinergic hoặc thuốc chống co thắt, thuốc kháng sinh… Thường được kết hợp với các phương pháp trị liệu hành vi.
3. Sử dụng thiết bị y tế
Đối với người bệnh là nữ, có thể sử dụng miếng chèn niệu đạo để kiểm soát tiểu tiện trong quá trình hoạt động và tập luyện thể dục. Hoặc có thể sử dụng vòng nâng cổ tử cung, được đặt trong âm đạo, hoạt động tương tự như màng ngăn, hỗ trợ kiểm soát chức năng bàng quang.
4. Phẫu thuật
Phẫu thuật được coi là lựa chọn cuối cùng khi các phương pháp trên không mang lại hiệu quả như mong đợi. Các thủ thuật điều trị thường áp dụng bao gồm đặt băng nâng niệu đạo, cơ thắt nước tiểu nhân tạo, thủ thuật Colposuspension.
Ngoài ra, để kiểm soát tốt tình trạng tiểu không tự chủ ở người cao tuổi, cần áp dụng một số giải pháp đơn giản như xây dựng chế độ ăn lành mạnh, tránh thức uống và thực phẩm có nguy cơ gây tiểu không kiểm soát như rượu, đồ cay nóng, caffein, cam, quýt, cà chua… Nên cũng tránh hút thuốc lá, uống đủ nước mỗi ngày để đảm bảo tần suất đi tiểu hợp lý. Đồng thời, tránh nhịn tiểu để giảm nguy cơ viêm nhiễm và bào mòn cơ bàng quang. Quản lý cân nặng và tăng cường tập thể dục, đặc biệt là các bài tập cơ sàn chậu cũng được khuyến nghị.
Phi Hồng
Nguồn: Tin Hành Lang