Nhìn nhận về tình trạng ô nhiễm không khí
Tuyến đường quốc lộ 50 (Bình Chánh, TP.HCM) hiện bị ô nhiễm không khí gây ảnh hưởng rất nhiều đến người dân – Ảnh: TỰ TRUNG
Các chuyên gia chỉ ra rằng “kẻ thủ phạm” chính là hoạt động giao thông vận tải tăng cao vào cuối năm.
Bầu trời bị mù bụi
Gần đây, TP.HCM thường xuyên xuất hiện một lớp mù dày đặc. Ban đầu, lớp mù này có thể nhìn thấy trong s.á.ng nhưng sau đó càng trở nên đậm và kéo dài đến trưa. Hiện tượng này đặc biệt rõ ràng khi nhìn vào các khu vực có nhà cao tầng, bởi những tòa nhà này gần như biến mất trong lớp mù bao phủ xung quanh chúng.
Theo các chuyên gia, đây là hiện tượng thường gặp tại khu vực Nam Bộ vào những tháng cuối năm. Hiện tượng này được Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM công bố dưới tên gọi “mù quang hóa”. Đây là thuật ngữ được sử dụng để miêu tả một dạng ô nhiễm không khí xảy ra ở tầng đối lưu của khí quyển. Ánh s.á.ng mặt trời tác động lên khí thải, tạo ra các hợp chất có hại cho sức khỏe con người và làm giảm tầm nhìn.
Kết quả đo chỉ số ô nhiễm không khí (PM2.5) trong ba đợt gần đây của Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho thấy nồng độ bụi mịn PM2.5 vượt quá ngưỡng cho phép. Trong đợt đo từ ngày 31-10 đến ngày 6-11, chỉ số PM2.5 trung bình trong 24 giờ vượt quá 19% giá trị quy chuẩn. Đợt đo tiếp theo từ ngày 7-11 đến ngày 13-11, chỉ số PM2.5 trung bình trong 24 giờ vượt quá 21.9% giá trị quy chuẩn. Từ ngày 14-11 đến ngày 20-11, chỉ số bụi mịn TSP vượt quá 42.9% giá trị quy chuẩn và chỉ số PM2.5 trung bình trong 24 giờ vượt quá 9.5% giá trị quy chuẩn.
Dấu hiệu ô nhiễm còn rất dễ nhận biết khi tham gia giao thông hoặc bụi bẩn bám trên nhà cửa và đồ vật của người dân. Chị Trịnh Thanh Nhàn (32 tuổi, quận 7) chia sẻ rằng chỉ cần đi ra đường một lúc rồi lau mặt bằng khăn giấy ướt, đã có thể thấy lớp bụi đen bám vào.
“Vào thời điểm cuối năm, với thời tiết nắng nóng và khô, khi đi sau các chiếc xe máy, ô tô, tôi luôn cảm thấy mệt mỏi vì mùi khí thải và mùi dầu máy”, ông Hoàng Thanh Bắc (64 tuổi, quận Phú Nhuận) cho biết ông luôn phải mở hệ thống tưới mát trước cửa nhà suốt cả ngày.
“Một phần là để tránh nóng, một phần là để giảm bớt khói bụi xâm nhập vào nhà. Ở quê, tôi ít khi bị ốm nhưng từ khi chuyển đến đây sống cùng con cháu, cứ hai ba ngày lại ho, viêm mũi. Tôi đã đi khám nhiều lần và bác sĩ cũng cho biết tôi hay mắc các chứng bệnh về đường hô hấp do môi trường không khí không được đảm bảo”, ông Bắc nói.
Xe cộ góp phần chính gây ô nhiễm
Thực tế cho thấy tại một số nút giao thông lớn ở TP.HCM như sân bay Tân Sơn Nhất (đường Cộng Hòa, Bạch Đằng, Phạm Văn Đồng), đường Mai Chí Thọ (quận 2), ngã tư Nguyễn Văn Linh, Lê Văn Lương (quận 7), đường Trường Chinh, ngã tư Hàng Xanh (quận Bình Thạnh), lượng xe cộ tăng mạnh trong những ngày này. Tại các vị trí này, thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông kéo dài hàng giờ.
Theo PGS.TS Lê Thị Kim Oanh, trưởng khoa môi trường Đại học Văn Lang, hoạt động giao thông là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí. Mức độ ô nhiễm không khí tăng cao vào những ngày cuối năm là do lưu lượng giao thông gia tăng. TP.HCM có mật độ phương tiện tham gia giao thông đông nhất trong cả nước và cũng là nơi chịu gánh nặng ô nhiễm khói bụi từ các phương tiện giao thông nặng nề nhất.
“Tại TP.HCM, lượng bụi mịn mà mắt thường không quan sát được có nguồn gốc từ hàng triệu phương tiện giao thông. Phương tiện giao thông tăng liên tục trong khi các phương tiện cũ đã hết hạn lưu hành vẫn tiếp tục thải ra không khí một lượng chất độc hại khổng lồ. Và tình trạng ô nhiễm bụi mịn trong nội thành thường cao hơn so với vùng ngoại ô”, bà Oanh phân tích.
Bà Lê Thị Xuân Lan, nguyên phó trưởng phòng dự báo Đài khí tượng thủy văn khu vực Nam Bộ, cho biết hiện tại mùa mưa chưa kết thúc nên độ ẩm không khí vẫn cao. Hiện tượng mù những ngày qua ở TP.HCM là mù hỗn hợp gồm cả mù khô và sương mù.
“Hiện nay, không khí ở TP.HCM có rất nhiều bụi lơ lửng, chúng bám vào hơi nước, làm cho chúng ta thấy rõ hơn. Bình thường không khí đã chứa đựng bụi bẩn nhưng mắt thường không nhìn thấy. Do đó, những ngày có lớp mù dày đặc chính là dấu hiệu của ô nhiễm không khí”, bà Lan nói.
Ô nhiễm không khí ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế – xã hội
Để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường không khí do hoạt động giao thông vận tải, PGS.TS Lê Thị Kim Oanh cho rằng cần tăng cường giám sát hoạt động này từ đầu vào. Cụ thể, cần kiểm soát qua hệ thống đăng kiểm, giới hạn thời gian lưu hành xe máy và có cơ chế thu hồi xe cũ gây ô nhiễm.
“Bước xa hơn, chúng ta phải tăng cường phát triển hệ thống giao thông công cộng để đáp ứng đầy đủ nhu cầu di chuyển của người dân. Đồng thời, khuyến khích sử dụng xe điện, trợ giá xe điện và hỗ trợ người dùng xe điện. Đồng thời, cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng các trường học, cơ quan và đơn vị hành chính ra ngoài thành phố để giảm mật độ dân số trong trung tâm”, bà Oanh phân tích.
Bà Oanh cũng nhận định rằng ô nhiễm không khí đang ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe con người và phát triển kinh tế – xã hội của TP.HCM. Vì vậy, việc áp dụng các giải pháp cụ thể để khắc phục tình trạng này trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
Nguồn: Tin Hành Lang